Chassis là gì? Cấu tạo và vai trò của sắt xi xe tải

Chassis – thuật ngữ tưởng chừng xa lạ nhưng lại chỉ một bộ phận vô cùng quan trọng trong mỗi chiếc xe ô tô. Đặc biệt nó đóng vai trò nâng đỡ toàn bộ hệ thống vận hành và quyết định đến sự vận hành ổn định cũng như tuổi thọ của xe. Vậy Chassis là gì, cấu tạo ra sao và có những loại nào? Hãy cùng Ô tô Ngọc Dũng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Chassis là gì?

Chassis (hay còn gọi là sắt xi hoặc khung gầm) là bộ khung chịu lực chính kết nối tất cả các bộ phận của xe lại với nhau từ động cơ, hộp số, hệ thống treo, hệ thống lái cho đến cabin và thùng xe. Chassis gánh vác toàn bộ trọng lượng và chịu trách nhiệm phân bổ lực tác động lên xe trong quá trình vận hành. Do đó nên độ bền, khả năng chịu tải và tuổi thọ của chiếc xe tải phụ thuộc rất lớn vào chất lượng của chassis.

Cấu tạo của Chassis ( sắt xi ) xe tải

Sắt xi xe tải được cấu tạo từ 5 bộ phận chính:

Khung chính: Chịu lực từ động cơ và tải trọng, đảm bảo sự vững chắc cho toàn bộ xe.
Hệ thống treo: Bao gồm lò xo, giảm xóc và thanh cân bằng, giúp xe vận hành êm ái và ổn định.
Hệ thống lái: Đảm bảo sự linh hoạt và chính xác khi điều khiển xe.
Hệ thống phanh: Kiểm soát tốc độ và giúp xe dừng đỗ an toàn.
Hệ thống truyền động: Truyền sức mạnh từ động cơ đến bánh xe, giúp xe di chuyển.

Các bộ phận này được chế tạo từ thép ống chất lượng cao, chịu tải tốt góp phần nâng cao độ bền và tuổi thọ của xe.

>>Xem thêm: Trọng tải là gì? Trọng tải và tải trọng có giống nhau? Cách phân biệt

Vai trò của Chassis là gì?

Vai trò chủ yếu của chassis là chịu lực cho xe tải, bao gồm cả tải trọng hàng hóa và phân bổ lực tác động lên xe một cách hợp lý trong quá trình vận hành. Nhờ đó, xe tải có thể di chuyển ổn định trên mọi địa hình từ đường bằng phẳng cho đến những con đường gồ ghề, đèo dốc.

Vai trò chassis — Chassis có vai trò quan trọng khi được dùng để chịu lực xe tải

Chassis còn góp phần quan trọng vào việc ổn định thân xe. Nó kết nối với hệ thống treo giúp giảm xóc và triệt tiêu rung lắc, mang lại cảm giác êm ái cho người lái đồng thời bảo vệ hàng hóa không bị hư hỏng do va đập. Sự ổn định của chassis cũng ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng điều khiển xe, giúp người lái dễ dàng kiểm soát xe trong mọi tình huống.

Ngoài ra, chassis còn là nền tảng để lắp đặt các bộ phận khác của xe từ động cơ, hộp số, hệ thống lái cho đến cabin và thùng xe. Một chassis được thiết kế tốt sẽ đảm bảo sự liên kết chặt chẽ và hài hòa giữa các bộ phận, giúp xe hoạt động hiệu quả và ổn định.

>>Xem thêm: Lỗi đi vào đường cấm xe tải là gì? Bị phạt bao nhiêu?

Các loại khung Chassis xe tải

Hiện nay khung chassis xe tải được chia thành 2 loại chính là chassis body-on-frame và chassis unibody.

Đặc điểm	Chassis body-on-frame	Chassis unibody
Thiết kế	Khung rời, dạng hình thang, được chế tạo riêng biệt với thân xe. Thân xe sau đó được lắp ráp lên khung bằng các bu lông và đệm cao su.	Khung liền khối với thân xe tạo thành một cấu trúc thống nhất, không thể tách rời.
Cấu tạo	Bao gồm hai thanh dầm chính chạy dọc theo chiều dài xe, được nối với nhau bằng các thanh ngang và thanh giằng.	Thân xe được dập từ các tấm thép, tạo thành các khoang rỗng đóng vai trò là khung xe.
Ưu điểm	Chịu tải tốt, phù hợp với xe tải nặng và xe chuyên dụng. Dễ dàng sửa chữa và thay thế các bộ phận. Vận hành êm ái, cách âm tốt.	Trọng lượng nhẹ, giúp xe tăng tốc nhanh và tiết kiệm nhiên liệu. Vận hành ổn định và an toàn hơn, đặc biệt ở tốc độ cao. Thiết kế linh hoạt, tối ưu không gian nội thất.
Nhược điểm	Trọng lượng nặng làm giảm hiệu suất động cơ và tăng mức tiêu hao nhiên liệu. Kém an toàn khi va chạm do lực tác động trực tiếp lên cabin. Thiết kế cồng kềnh, chiếm nhiều không gian.	– Khó sửa chữa, chi phí sửa chữa cao. Chịu tải kém hơn, không phù hợp với xe tải nặng. Độ bền kém hơn khi vận hành trên đường xấu.
Ứng dụng	Chủ yếu dùng cho xe tải nặng, xe bus, xe chuyên dụng.	Phổ biến ở xe du lịch, xe bán tải và một số loại xe tải nhẹ.

Có 2 loại chassis phổ biến là Unibody và Body-on-frame

Cách phân loại sắt xi xe tải

Sắt xi xe tải thực tế được phân loại dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau, phục vụ cho các mục đích sử dụng và các thiết kế đa dạng.

Theo kích thước

Chassis đơn: Không được thiết kế để kéo theo rơ-moóc, phù hợp với các loại xe tải nhỏ, xe tải van, xe tải thùng kín, chuyên chở hàng hóa trong phạm vi ngắn.
Chassis kéo: Sở hữu kết cấu móc kéo chắc chắn cho phép kết nối với rơ-moóc, đáp ứng nhu cầu vận chuyển khối lượng lớn, đường dài.

Theo cấu trúc khung gầm

Khung chữ U: Thiết kế dạng chữ U với hai dầm chính chạy dọc thân xe mang lại khả năng chịu tải cao, thường ứng dụng cho xe tải chở hàng nặng, xe ben, xe bồn.
Khung chữ C: Tương tự khung chữ U nhưng được lược bỏ một phần khung tạo sự linh hoạt trong thiết kế và lắp đặt thùng xe, phù hợp với các dòng xe tải chuyên dụng, xe tải chở hàng có kích thước đặc biệt.

Theo mục đích sử dụng

Chassis cho xe chở hàng: Tối ưu hóa cho việc vận chuyển hàng hóa, chú trọng đến khả năng chịu tải, độ bền bỉ và không gian chứa hàng.
Chassis cho xe chở người: Ưu tiên sự an toàn và thoải mái cho hành khách, thường thấy ở các dòng xe khách, xe buýt. Thiết kế chú trọng đến hệ thống treo êm ái, hệ thống phanh an toàn và không gian nội thất rộng rãi.

Theo trọng lượng chịu tải

Chassis nhẹ: Sử dụng cho các dòng xe tải nhỏ, xe bán tải, tải trọng thường dưới 3.5 tấn, đáp ứng nhu cầu vận chuyển hàng hóa nhẹ trong đô thị.
Chassis trung bình: Phổ biến ở các dòng xe tải hạng trung, tải trọng từ 3.5 đến 15 tấn, đáp ứng đa dạng nhu cầu vận tải từ chở hàng hóa đến chở người.
Chassis nặng: Được thiết kế riêng cho xe tải hạng nặng, xe đầu kéo, tải trọng trên 15 tấn, chuyên chở hàng hóa siêu trường, siêu trọng.

Cách bảo vệ và kéo dài tuổi thọ Chassis là gì?

Để bảo vệ chassis xe tải luôn trong trạng thái tốt nhất, cần áp dụng những phương pháp bảo dưỡng và chăm sóc đúng cách:

Kiểm tra chassis định kỳ theo khuyến cáo của nhà sản xuất hoặc sau mỗi chuyến đi dài, đặc biệt là khi xe thường xuyên hoạt động trên địa hình xấu.
Vệ sinh chassis bằng nước sạch và dung dịch tẩy rửa chuyên dụng, sau đó lau khô để tránh ẩm ướt.
Bôi trơn định kỳ các khớp nối, bạc đạn, trục các đăng,… giúp giảm ma sát, mài mòn, kéo dài tuổi thọ cho các chi tiết.
Một số bộ phận của chassis có tuổi thọ nhất định, cần được thay thế theo khuyến cáo của nhà sản xuất. Ví dụ như lò xo, giảm xóc, má phanh,…
Chú ý đến các dấu hiệu như tiếng ồn, rung lắc, lệch lái,… để kịp thời kiểm tra và khắc phục sự cố.
Ưu tiên sử dụng phụ tùng chính hãng để đảm bảo chất lượng và độ tương thích.
Không chở quá tải trọng vì sẽ gây áp lực lớn lên chassis, gây ra biến dạng, cong vênh, thậm chí gãy vỡ.
Phủ gầm sau một thời gian sử dụng để tạo lớp bảo vệ, ngăn chặn nước, bụi bẩn, hóa chất,… tiếp xúc với chassis.

Chassis là một bộ phận quan trọng không thể thiếu đối với bất kỳ chiếc xe tải nào, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận hành, độ bền bỉ và sự an toàn của xe. Hy vọng rằng những thông tin chi tiết mà Ô tô Ngọc Dũng đã chia sẻ trong bài viết này sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn chassis là gì và tầm quan trọng của nó.